GMFCS κατάταξη στην εγκεφαλική παράλυση
Η εγκεφαλική παράλυση (ΕΠ) είναι ένα σύνολο παθήσεων που προκαλούνται από βλάβη στον εγκέφαλο, κυρίως κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, κατά τη γέννηση ή στα πρώτα χρόνια ζωής. Η βλάβη στον εγκέφαλο μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη, την αδρή και λεπτή κινητικότητα, τον έλεγχο της βάδισης, την ομιλία, την ευφυΐα και την εν γένει συντονισμένη λειτουργία των μυών του σώματος. Όσον αφορά την κίνηση, η νόσος μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα σπαστικότητα, δυστονία, αταξία ή μικτές κινητικές διαταραχές. Οι επιπτώσεις της εγκεφαλικής παράλυσης είναι διαφορετικές για κάθε άτομο και μπορεί να περιλαμβάνουν δυσκολίες στην κίνηση, την ισορροπία, τον συντονισμό, την επικοινωνία και τις καθημερινές δραστηριότητες.
Το GMFCS (Gross Motor Function Classification System) είναι ένα σύστημα που χρησιμοποιείται για την ταξινόμηση της λειτουργικής ικανότητας ατόμων με εγκεφαλική παράλυση. Αυτό το σύστημα κατατάσσει τα άτομα σε πέντε επίπεδα με βάση την ικανότητά τους να εκτελούν κινήσεις μεγάλων μυϊκών ομάδων, με το επίπεδο I να αντιπροσωπεύει την υψηλότερη λειτουργικότητα και το επίπεδο V να αντιπροσωπεύει τη χαμηλότερη λειτουργικότητα.
Ακολουθεί μια σύντομη επισκόπηση των επιπέδων GMFCS και των αντίστοιχων λειτουργικών ικανοτήτων:
- GMFCS Επίπεδο I: Το παιδί μπορεί να περπατά χωρίς περιορισμούς. Επιπλέον η εκτέλεση κινήσεων μεγάλων μυϊκών ομάδων είναι ανεξάρτητη με ελάχιστη δυσκολία στον συντονισμό και την ισορροπία.
- GMFCS Επίπεδο II: Η βάδιση γίνεται με περιορισμούς. Μπορεί να απαιτούνται βοηθητικά μέσα κινητικότητας, όπως πατερίτσες, μπαστούνια ή περιπατητήρες, για να βελτιωθεί η σταθερότητα και η συνολική κινητικότητά του παιδιά. Επίσης η βάδιση σε ανώμαλο έδαφος ή η βάδιση μεγάλων αποστάσεων μπορεί να είναι δυσχερής
- GMFCS Επίπεδο III: Το παιδί περπατά με βοηθητικά μέσα κινητικότητας (π.χ. περιπατητήρας, πατερίτσες). Απαιτείται επίσης σημαντική υποστήριξη ή βοήθεια από τρίτο πρόσωπο στην βάδιση και την ισορροπία.
- GMFCS Επίπεδο IV: Για τις περισσότερες ώρες τις ημέρας και για τις περισσότερες δραστηριότητες απαιτείται η χρήση αναπηρικού αμαξιδίου. Παρόλα αυτά το παιδί μπορεί να στέκεται ή να περπατά σε μικρές αποστάσεις με βοήθεια ή χρησιμοποιώντας βοηθητικά μέσα.
- GMFCS Επίπεδο V: Η κινητικότητα είναι πολύ περιορισμένη και το παιδί εξαρτάται πλήρως από βοηθητικά μέσα ή φυσική βοήθεια από φροντιστή.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί, ότι η ταξινόμηση GMFCS είναι μία πολύ αδρή σκάλα κατάταξης παιδιών με εγκεφαλική παράλυση. Οι ικανότητες και περιορισμοί κάθε παιδιού μπορεί να διαφέρουν εντός κάθε επιπέδου. Επίσης, η GMFCS επικεντρώνεται αποκλειστικά στη λειτουργικότητα μεγάλων μυϊκών ομάδων και δεν παρέχει πληροφορίες σχετικά με άλλες πτυχές της εγκεφαλικής παράλυσης, όπως η λεπτή κινητικότητα, οι γνωστικές λειτουργίες ή η ικανότητα προς επικοινωνία. Για κάθε παιδί θα πρέπει, υπό κανονικές συνθήκες, η κατάταξη και η θεραπευτική προσέγγιση να γίνει από ομάδα ιατρών και θεραπευτών, που ειδικεύεται στη νόσο, ώστε να διασφαλιστεί η σωστή και ακριβής αξιολόγηση.