Βελονισμός και evidence based medicine
Ο βελονισμός παρόλο που ως θεραπευτική μέθοδος εφαρμόζεται χιλιάδες χρόνια και παρόλο που οι εμπειρίες των ασθενών και των ιατρών είναι θετικές, αποτελεί αντικείμενο αντιπαράθεσης πολλών επιστημόνων ως προς την αποτελεσματικότητά του, αφού μέχρι πριν λίγα χρόνια δεν υπήρχαν έρευνες που στήριζαν τη θεραπευτική του αξία.
Αυτή τη στιγμή διεξάγονται πολλές έρευνες ανά τον κόσμο, με στόχο να ελέγξουν το βελονισμό ως θεραπευτική μέθοδο σε διάφορες ενδείξεις και μέχρι να ολοκληρωθούν η συζήτηση θα παραμένει ανοιχτή.
Οι μεγαλύτερες κλινικές έρευνες όσον αφορά την αποτελεσματικότητα του βελονισμού που έχουν ολοκληρωθεί είναι οι GERAC* (German Acupuncture Trials, 2002-2007). Οι GERAC ήταν διεθνείς σειρές κλινικών δοκιμών στις οποίες έγινε σύγκριση του βελονισμού με την τυποποιημένη και σύμφωνη με τις κατευθυντήριες οδηγίες θεραπεία τεσσάρων νόσων που σχετίζονται με χρόνιο πόνο (αυτές που θεωρήθηκαν κοινωνικο-οικονομικά σημαντικότερες). Αυτές είναι η:
- Χρόνια οσφυαλγία.
- Χρόνιος πόνος στην άρθρωση του γόνατος.
- Χρόνια κεφαλαλγία τάσης.
- Χρόνια ημικρανία.
Στις έρευνες αυτές σχηματίστηκαν τρία γκρουπ ασθενών. Το πρώτο περιλάμβανε ασθενείς που θεραπεύτηκαν με βελονισμό στα αληθινά σημεία βελονισμού (verum), στο δεύτερο γκρουπ ανήκαν ασθενείς που αντιμετωπίστηκαν με βελονισμό σε άλλα τυχαία σημεία (sham) και το 3ο γκρουπ αποτελούνταν από ασθενείς που θεραπεύτηκαν συμβατικά, δηλαδή φαρμακευτικά, με φυσικοθεραπείες κ.τ.λ.. Οι κλινικές μελέτες πραγματοποιήθηκαν σε περισσότερους από 3500 τυχαιοποιημένους ασθενείς και συνολικά εφαρμόστηκαν περισσότερες από 35.000 θεραπείες με βελονισμό.
Τα κύρια αποτελέσματα της έρευνας έξι μήνες μετά την έναρξη της θεραπείας είναι τα ακόλουθα:
- Σε χρόνιο πόνο λόγω αρθρίτιδας γόνατος, οι 11 θεραπείες βελονισμού σε 6 εβδομάδες, υπερτερούν της 6-μηνης συμβατικής θεραπείας με ημερήσια πρόσληψη αναλγητικών και αντιφλεγμονωδών φαρμάκων.
- Σε χρόνια οσφυαλγία, οι 12 θεραπείες βελονισμού εντός 6 εβδομάδων, υπερέχουν της συμβατικής θεραπείας.
- Στην προφυλακτική θεραπεία της χρόνιας ημικρανίας, οι 11 συνεδρίες βελονισμού εντός 6 εβδομάδων, είναι τουλάχιστον εξίσου αποτελεσματικές με τη φαρμακευτική θεραπεία πρόληψης με β-αναστολείς για 6 μήνες.
- Σε κεφαλαλγία τάσης και συγκεκριμένα στη σύγκριση της φαρμακευτικής θεραπείας με αμιτριπτυλίνη και του βελονισμού, ο βελονισμός περιόρισε κατά τουλάχιστον 50%, τον αριθμό των ημερών μηνιαίως, στις οποίες ο ασθενής υπέφερε από κεφαλαλγία. Η σύγκριση με την συμβατική φαρμακευτική θεραπεία διακόπηκε, επειδή πολύ λίγοι ασθενείς ήταν πρόθυμοι να λάβουν αμιτριπτυλίνη για μήνες, λόγω των ανεπιθύμητων ενεργειών της.
- Δεν αποδείχτηκε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ του sham και του verum βελονισμού.
- Ο βελονισμός είναι μια σχετικά ασφαλής ιατρική διαδικασία. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι αμελητέες.
Με βάση αυτά τα συμπεράσματα των μελετών GERAC, ο βελονισμός εντάχθηκε στη Γερμανία από την 1η Ιανουαρίου 2007 στις δωρεάν καλύψεις των δημοσίων ταμείων για τις ενδείξεις: χρόνια οσφυαλγία και χρόνιος πόνος της άρθρωσης του γόνατος λόγω αρθρίτιδας. Μετα-αναλύσεις σχετικά με την αποτελεσματικότητα του βελονισμού σε σχέση με άλλες συχνές ενδείξεις αναμένεται να δημοσιευτούν στο εγγύς μέλλον.
*Πηγή έρευνας: http://www.gerac.de
**Ο Φυσίατρος Α. Τολιόπουλος είναι πιστοποιημένος στον ιατρικό Βελονισμό από την Internationale Akademie für Angewandte Akupunktur und Natürliche Heilweisen (ΙΑΝ Akademie) της Κολωνίας κατέχοντας το Α-Diplom και από το Eκπαιδευτικό Iνστιτούτο Βελονισμού Ελλάδας.
Την βασική εκπαίδευση στον Βελονισμό την έλαβε στην Θεσσαλονίκη κάνοντας σεμιναριακά μαθήματα στο εκπαιδευτικό Ινστιτούτο Βελονισμού Ελλάδας από το 2010-2012. Από το 2013-2017 ειδικεύτηκε στη θεραπεία των μυοσκελετικών νοσημάτων και του χρόνιου πόνου με Βελονισμό, κάνοντας μετεκπαιδευτικά μαθήματα στην IAN Akademie Κολωνίας, στην Deutsche Ärztegesellschaft für Akupunktur e.V. (DÄGfA) και στην DGMSM-e.V. To 2021 έλαβε την και υποειδικότητα του Βελονισμού από τον ιατρικό σύλλογο Hessen της Γερμανίας