Σπαστικότητα οπισθίου κνημιαίου
Ανατομία:
Ο οπίσθιος κνημιαίος είναι μυς που βρίσκεται στο οπίσθιο διαμέρισμα της κνήμης. Εκφύεται από την οπίσθια επιφάνεια των οστών της κνήμης και της περόνης καθώς και από τη μεσόστεα μεμβράνη. Ο τένοντας του περνά πίσω από το έσω σφυρό και καταφύεται σε πολλαπλά οστά στο πόδι (σκαφοειδές, σφηνοειδή και μετατάρσια).
.png)
Λειτουργία και πότε είναι σπαστικός:
Οι κύριες λειτουργίες του είναι η έσω στροφή του ποδιού, η πελματιαία κάμψη της ποδοκνημικής και η παροχή στήριξης στο πόδι. Βοηθά επίσης στην προώθηση κατά το περπάτημα και το τρέξιμο.
Η σπαστικότητα του οπίσθιου κνημιαίου μπορεί να προκύψει από διάφορες (νευρολογικές) καταστάσεις στις οποίες ο εν λόγω μυς γίνεται "σφικτός" ή "άκαμπτος". Σπαστικότητα του οπ. κνημιαίου, μόνη της ή σε συνδυασμό με άλλους μυς μπορεί να καταστήσει δύσκολη την κίνηση του ποδιού και και της ποδοκνημικής άρθρωσης και κατ' επέκταση της στάσης και της βάδισης. Παρουσιάζονται παρακάτω ορισμένα από τα αίτια, τα συμπτώματα και τις διαθέσιμες θεραπείες που σχετίζονται με σπαστικότητα οπ. κνημιαίου.
Αίτια:
Νευρολογικές καταστάσεις όπως:
- Εγκεφαλική παράλυση
- Σκλήρυνση κατά πλάκας
- Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
- Οικογενής σπαστική παραπληγία
- Τραύμα νωτιαίου μυελού
Συμπτώματα:
- Δυσκολία στην κίνηση του ποδιού και της ποδοκνημικής
- Πόνος ή ενόχληση στην ποδοκνημική και το πόδι
- Δυσκαμψία ή σφίξιμο στον οπίσθιο κνημιαίο μυ
- Παραμορφώσεις ποδιών όπως πλατυποδία ή ψηλή καμάρα
(*Yπερηχογραφική απεικόνιση πορείας βελόνας κατά την έγχυση του μυός με αλλαντική τοξίνη)
Θεραπείες:
- Ενέσεις αλλαντικής τοξίνης π.χ. Botox® είναι η θεραπεία πρώτης γραμμής και εκλογής σήμερα. Προκαλούν προσωρινή παράλυση στον οπίσθιο κνημιαίο μειώνουν τη σπαστικότητα.
- Πρόγραμμα φυσικοθεραπείας με στόχο την ενδυνάμωση του οπ. κνημιαίου, των ανταγωνιστών του (περονιαίοι) αλλά και των άλλων μυϊκών ομάδων (π.χ. πρόσθιος κνημιαίος και τρικέφαλος γαστροκνήμιος). Επιπλέον ασκήσεις ισορροπίας και βελτίωσης του προτύπου βάδισης και δευτερευόντως διατατικές ασκήσεις και ασκήσεις βελτίωσης του εύρους κίνησης.
- Τα μυοχαλαρωτικά από του στόματος φάρμακα μπορούν να παίξουν κάποιον μικρό ρόλο στη μείωση της σπαστικότητας, αν και συνήθως εμφανίζονται γρήγορα οι ανεπιθύμητες ενέργειές τους.
- Εξατομικευμένα ορθοπαιδικά, όπως νάρθηκες ή παπούτσια υποστήριξης της ποδικής καμάρας, μπορούν να βοηθήσουν στην καλύτερη στάση του ποδιού και της ποδοκνημικής.
- Χειρουργική επέμβαση συστήνεται σε μη αναστρέψιμη σπαστικότητας όπου υπάρχει αλλοίωση της αρχιτεκτονικής του μυός και δεν βοηθά η λιγότερο επεμβατική αντιμετώπιση με Botulinumtoxin. Μπορεί να γίνει επιμήκυνση, τενοντοτομή ή τενοντομετάθεση αναλόγως της περίπτωσης.
Κάθε ασθενής με σπαστικότητα είναι σημαντικό να λάβει εξατομικευμένη συμβουλευτική από επαγγελματία υγείας, που έχει γνώσεις και εμπειρία στη διαχείριση ανάλογων περιστατικών.