O Στερνοκλειδομαστοειδής στην Αυχενική δυστονία
Ο Στερνοκλειδομαστοειδής (M. Sternocleidomastoid) είναι o μεγαλύτερος σε μήκος μυς του πρόσθιου τμήματος του τραχήλου. Ανήκει στην επιπολής στιβάδα, είναι μάλιστα ο πιο επιφανειακός μυς. Εκφύεται από τη μαστοειδή απόφυση, ακριβώς πίσω από το αυτί και έχει διπλή κατάφυση. Η έξω μοίρα καταφύεται στην κλείδα και η έσω μοίρα στο στέρνο. Κύριες ενέργειές του είναι η πλάγια κάμψη της κεφαλής προς την σύστοιχη πλευρά του σώματος και η στροφή της κεφαλής προς την αντίθετη πλευρά. Δευτερεύουσα ενέργεια είναι η συμμετοχή στην έκταση της κεφαλής προς τα πίσω. Nευρώνεται κινητικά από το παραπληρωματικό νεύρο (ΧΙ εγκεφαλική συζυγία) και αιματώνεται από κλάδους της ινιακής και της ανώτερης θυρεοειδούς αρτηρίας.
Ο στερνοκλειδομαστοειδής μυς είναι εύκολα ορατός και ψηλαφητός στους περισσότερους ανθρώπους αν κάνουν κάμψη και στροφή της κεφαλής τους.
Είναι παθολογικός πολύ συχνά και σε αρκετές μορφές αυχενικής δυστονίας, κυρίως στο Tortikaput και στο Laterokaput.
Σε ασθενείς που χρήζουν θεραπείας με Botulinumtoxin (Αλλαντική τοξίνη), η έγχυση της τοξίνης στον στερνοκλειδομαστοειδή μυ συχνά γίνεται τυφλά χωρίς κάποια καθοδήγηση. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα σοβαρές επιπλοκές όπως:
1. τραυματισμό σημαντικών γειτονικών ανατομικών δομών. Μερικές από αυτές είναι η καρωτίδα αρτηρία, η σφαγίτιδες φλέβες, ο θυρεοειδής αδένας (με την πλούσια αγγείωση του), το πνευμονογαστρικό νεύρο και το βραχιόνιο πλέγμα
2. έγχυση σε παρακείμενους μυς. Οι μυς αυτοί είναι κυρίως καταποτικοί και ιατρογενής πάρεσή τους, οδηγεί σε δυσφαγία, δηλαδή σε δυσκολία κατάποσης. Η δυσφαγία μπορεί να είναι στην καλύτερη περίπτωση ενοχλητική και στην χειρότερη να οδηγήσει σε μεγάλες εισροφήσεις τροφών στους πνεύμονες.
Ελαχιστοποίηση των παραπάνω κινδύνων επιτυγχάνεται μόνο μέσω έγχυσης του στερνοκλειδομαστοειδούς με τη χρήση υπερηχογραφικής καθοδήγησης και ελαχιστοποίηση της διάχυσης επιτυγχάνεται με σωστή επιλογή της δόσης και της αραίωσης της τοξίνης. Ο μυς βρίσκεται πολύ επιφανειακά και η γαστέρα του φτάνει σε βάθος μέχρι το 1 - 1,5 εκατοστό. Λόγω των παραπάνω πιθανών επιπλοκών αλλά και για λόγους ακρίβειας, γενικότερα στη θεραπεία της αυχενικής δυστονίας με Botulinumtoxin, η υπερηχογραφική καθοδήγηση αποτελεί τη Gold standard μέθοδο.