Δρομική οικονομία
Τι είναι η δρομική οικονομία;
Η δρομική οικονομία μετράει την ικανότητα των δρομέων να μετατρέπουν την πρόσληψη του οξυγόνου και κατά συνέπεια την παραγόμενη ενέργεια σε έργο ή αντίστοιχα σε ταχύτητα. Η δρομική οικονομία επηρεάζεται από μεταβολικούς, βιομηχανικούς, καρδιοαναπνευστικούς και νευρομυϊκούς παράγοντες και αντικατοπτρίζει την αποδοτικότητα αυτών. Είναι λοιπόν άμεσα εξαρτώμενη όχι μόνο από τις βιολογικές ιδιαιτερότητας του κάθε αθλητή αλλά και από την ποσότητα και ποιότητα των προπονήσεών, τον εξοπλισμό και το περιβάλλον στο οποίο αθλείται.
Η μέτρηση της δρομικής οικονομίας γίνεται μέσω της σύγκρισης της πρόσληψης οξυγόνου σε συγκεκριμένη φόρτιση η οποία είτε εκφράζεται σε έργο, είτε σε ταχύτητα. Έτσι τύποι υπολογισμού της δρομικής οικονομίας είναι:
RE=VO2/WR (1), (όπου RE είναι η Running Economy και WR είναι το έργο σε watt) ή
RE=VO2/speed (2).
Συνήθως χρησιμοποιείται η πρώτη μέθοδος αν μετράμε αθλητές με εργοποδήλατο και η δεύτερη αν μετράμε αθλητές με τάπητα. O υπολογισμός βέβαια της δρομικής οικονομίας μπορεί να γίνει και από τον τύπο Νο 1 ακόμα και σε εργοσπιρομέτρηση που πραγματοποιείται σε τάπητα. Αυτό γιατί έργο παράγεται είτε κάποιος τρέχει στο διάδρομο είτε ποδηλατεί.
** [ Mετατροπή ταχύτητας σε τάπητα σε Watt (έργο)
Η μετατροπή της ταχύτητας σε έργο μπορεί να γίνει υπολογιστικά με τους εξής τύπους:
WR=(VO2 Treadmill-7)*M/10.8 (3) το οποίο μετατρέπεται και σε :
VO2 Treadmill= 0.2*S + 0.9*S*E+3,5 m/min (5), για τιμές S > 134 (δηλαδή 8km/h),
Για περπάτημα ισχύει:
VO2 Treadmill = 0,1*S + 0,8*S*E + 3.5 m/min (6), για τιμές S<134 (δηλαδή 8km/h)
Όπου S, είναι η ταχύτητα σε m/min. Για να προκύψει από μονάδες μέτρησης km/h θα πρέπει να πολλαπλασιαστεί με το 100/3.
Όπου Ε, είναι η κλίση του διαδρόμου σε ποσοστό επί τοις εκατό και όπου M, είναι η μάζα του αθλητή.
10.8 * WR/M + 7 = 0.2*S + 0.9*S*E+3,5 m/min ή
WR = (0.2*S + 0.9*S*E-3,5 m/min) *Μ/ 10.8 (7).
Οι συγκεκριμένοι τύποι υπολογισμού της VO2 max βέβαια, αν και έχουν ευρεία χρήση δεν θεωρείται ότι έχουν τόση μεγάλη ακρίβεια. Επειδή ο τύπος (7), που προκύπτει από τους υπόλοιπους, δεν έχει ως συνισταμένη τη VO2, γίνεται απ’ ευθείας συσχέτιση του παραγόμενου έργου, της ταχύτητας, της κλίσης και της μάζας του αθλητή. Ακόμα και έτσι όμως, δεν μπορεί κανείς να πει με σιγουριά, ότι η αναγωγή της ταχύτητας σε έργο είναι απόλυτα ακριβής με τους παραπάνω υπολογιστικούς τύπους. Παρόλα αυτά πολλά εργοσπιρομετρικά προγράμματα χρησιμοποιούν τους παραπάνω υπολογισμούς για να μετρήσουν τη δρομική οικονομία ως συνάρτηση VO2 και έργου. ]
Πως μετρούμε τη δρομική οικονομία;
Για να μετρήσουμε τη δρομική οικονομία ως συνάρτηση της VO2 και της ταχύτητας, συνήθως επιλέγεται μια ταχύτητα αναφοράς και μετράται η VO2 σε αυτήν την ταχύτητα. Επιλέγεται συνήθως τα 10 km/h ή τα 12 km/h, αν έχουμε να κάνουμε με αθλητές μετρίων ή χαμηλών επιδόσεων και τα 16 km/h ή τα 18 km/h, αν έχουμε να κάνουμε με αθλητές υψηλών ή κορυφαίων επιδόσεων. Έτσι η δρομική οικονομία εκφράζεται ως VO2 /ταχύτητα με μονάδα μέτρησης τα ml*h/(min*kg*km).
Εναλλακτικά η δρομική οικονομία να υπολογιστεί στην ταχύτητα κατά την οποία ο δείκτης VO2/ταχύτητα ήταν ο ελάχιστος ή αν μετρηθεί η δρομική οικονομία στην ταχύτητα με την οποία ολοκληρώθηκε ένας αγώνας. Σε αυτές τις περιπτώσεις η ταχύτητα στην οποία θα γίνει η σύγκριση θα είναι διαφορετική από αθλητή σε αθλητή. Τέλος η μέτρηση της δρομικής οικονομίας μπορεί να γίνει σε ένα μεγαλύτερο φάσμα φορτίσεων από μια μικρή ένταση έως τη μέγιστη ένταση και να υπολογιστεί ο μέσος όρος των τιμών ως δείκτης δρομικής οικονομίας.
Η μικρότερη τιμή δρομικής οικονομίας που έχει μετρηθεί ήταν τα 39,0 ml/min/kg στα 16 km/h και ανήκει σε Αφρικανό αθλητή, ο οποίος έτρεχε τα 1500 μέτρα σε χρόνο 3:35 και είχε σχετική VO2 max μόλις 63 ml/min/kg. Επίσης η καλύτερη μέτρηση στα 19km/h με VO2 50 ml/min/kg ανήκει στον Κενυάτη Tadese Zersenay ο οποίος κατείχε το παγκόσμιο ρεκόρ του ημιμαραθωνίου μέχρι το 2018, με χρόνο 58:23.
Γίνεται εύκολα κατανοητό, ότι ο αθλητής θα έχει καλύτερη δρομική οικονομία όσο μικρότερη είναι τιμή VO2/WR.
*Ο ιατρός είναι αναγνωρισμένος Αθλητίατρος στην Γερμανία. Κατέχει τον τίτλο υποειδικότητας της Αθλητιατρικής από το 2018, μετά από την προαπαιτούμενη εκπαίδευση και εξετάσεις στον Ιατρικό Σύλλογο Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας (Ärztekammer Nordrhein). Επίσης είναι κάτοχος του Μεταπτυχιακού Άθληση και Υγεία, με κατεύθυνση την Αθλητιατρική, της Ιατρικής και του ΤΕΦΑΑ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ολοκληρώνοντας τις σπουδές με υποτροφία καλύτερης επίδοσης και βαθμό "Άριστα" 9,38.
Έχει εργαστεί ως αθλητίατρος σε ποδοσφαιρικές ομάδες της Βόνης και ως γιατρός αθλητικών ομάδων ασθενών με καρδιοπάθειες στη Γερμανία. Στην Ελλάδα εργάστηκε, μεταξύ άλλων, ως αθλητίατρος της ΠΑΕ Άρης, της γυναικείας ομάδας βόλεϊ "Αίας Ευόσμου" και ομάδων μαραθωνοδρόμων.