Πελματιαία απονευρωσίτιδα

Ορισμός

Η πελματιαία απονευρωσίτιδα είναι ένας φλεγμονώδης ερεθισμός της πελματιαίας περιτονίας, που σχετίζεται με πόνο στο πέλμα του ποδιού στην περιοχή της πτέρνας.

Επιδημιολογία

Είναι ένα κοινή πάθηση και επηρεάζει περισσότερο από το 5% των ανθρώπων ηλικίας άνω των 65. Σε πολλές περιπτώσεις, υπάρχει ταυτόχρονα και πρόσθιο άκανθα πτέρνας - ωστόσο, δεν έχει διευκρινιστεί ακόμη με σαφήνεια εάν υπάρχει αιτιολογική σύνδεση (2021). Εάν η πελματιαία απονευρωσίτιδα εμφανίστεί ταυτόχρονα με σύνδρομο του ταρσιαίου σωλήνα και τενοντοπάθεια οπίσθιου κνημιαίου μυός, αναφέρεται ως «τριάδα πόνου της πτέρνας».

Αιτιοπαθολογία 

Συνήθως πρόκειται για πάθηση πολυπαραγωντική με ερεθισμού του τένοντα, που αποτελείται από εκφυλιστικές, μηχανικές (π.χ. τραυματικές ή λόγω υπερφόρτωσης), φλεγμονώδεις και πιθανώς ινώδεις διεργασίες. Τα επαναλαμβανόμενα μικροτραύματα στην περιοχή της εισαγωγής της απονεύρωσης στην πτέρνα. Δευτερευόντως εκφυλιζεται το κολαγόνο και συμβαίνει πάχυνση της πελματιαίας απονεύρωσης. Η ονοματολογία πελματιαία απονευρωσίτιδα και άκανθα πτέρνας πολλές φορές συγχέεται και όντως πρόκειται συνήθως για την ίδια πάθηση, απλώς στη δεύτερη περίπτωση υπάρχει επασβέστωση στην ΄στην έκφυση της πελματιαίας απονεύρωσης από την πτέρνα.

Παράγοντες κινδύνου

• Αυξημένος δείκτης μάζας σώματος.
• Ηλικία.
• Παθήσεις άκρου πόδα (πλατυποδία, κοιλοποδία).
• Διαφορά μήκους ποδιών.
• Πολύωρη ορθοστασία/τρέξιμο.
• Αθλήματα όπως: σκι αντοχής, μπάσκετ, τένις, ποδόσφαιρο, χορός.
• Υπερπρηνισμός ποδιού.
• Αδυναμία σημαντικών μυών που εμπλέκονται στην κινητική βαδίσματος/τρεξίματος: μέσος γλουτιαίος, μικρός γλουτιαίος, τείνων πλατεία περιτονία μυς.
• Έλλειψη ελαστικότητας του τρικεφάλου γαστροκνημίου και μειωμένη ραχιαία κάμψη.

Συμπτώματα

• Σταδιακή έναρξη.
• Αρχικός πόνος (μαχαιρώματα στην αρχή, αργότερα θαμπό).
• Πόνος κατά τη φόρτιση, π.χ. στα σπριντ και στα άλματα.
• Πόνος στην πίεση: Πόνος που μπορεί να προκληθεί με ψηλάφηση στο μπροστινό άκρο της φτέρνας.
• Πόνος κατά την ηρεμία μπορεί επίσης να εμφανιστεί καθώς η ασθένεια εξελίσσεται.

Διάγνωση

Η διάγνωση είναι κλινική και απεικονιστική συνήθως με υπερηχογράφημα. Οι δοκιμές πρόκλησης όπως η πρόκληση πόνου πίεσης πάνω από τους έσω κονδύλους και το τεστ Windlass (επαγωγή πόνου μέσω εξαναγκασμένης απομονωμένης ραχιαία κάμψης των δακτύλων) είναι χρήσιμες.

Το υπερηχογράφημα μπορεί να δείξει μια ελαφρά πάχυνση της προσκόλλησης της πελματιαίας περιτονίας στο οστό της πτέρνας σε σύγκριση με την αντίθετη πλευρά. Σε ασαφείς περιπτώσεις, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακτινολογική απεικόνιση με απλή ακτινογραφία, αξονικής ή μαγνητικής τομογραφίας.

*Yπερηχογραφική απεικόνιση πελματιαίας απονευρωσίτιδας. Σύγκριση ΑΡ και ΔΕ πλευράς σε ασθενή με εμφανή πάχυνση της πελμ. απονεύρωσης και υπόπυκνη εικόνα στην έκφυση της απονέυρωσης από το οστό της πτέρνας.

Θεραπεία

Η πελματιαία απονευρωσίτιδα είναι συνήθως αυτοπεριοριζόμενη. Με συντηρητικές μεθόδους θεραπείας, η ανακούφιση των συμπτωμάτων μπορεί να επιτευχθεί εντός έξι μηνών στο 90% των περιπτώσεων:

• Τροποποίηση ή μείωση των φορτίσεων.
• Ενδυνάμωση των μικρών μυών του πέλματος, του τρικεφάλου γαστροκνημίου με ισομετρικές ασκήσεις.
• Διάταση του αχίλλειου τένοντα και της ίδιας της πελματιαίας απονεύρωσης (π.χ. με foam Roller).
  
• Aναλγητική θεραπεία με ΜΣΑΦ.
• Φυσικοθεραπεία: Taping, μαλάξεις.
• Ορθοπαιδικοί πάτοι.
• Οι τοπικές ενέσεις PRP.
• Βελονισμός.

Εάν η συντηρητική θεραπεία δεν οδηγήσει στην επιθυμητή επιτυχία της θεραπείας μετά από έξι μήνες, ενδείκνυται συζήτηση για ενδεχόμενη χειρουργική επέμβαση.