Botox® στη Νευραλγία Τριδύμου
Η νευραλγία τριδύμου είναι ένα σύνδρομο χρόνιου νευροπαθητικού πόνου, που συνήθως εμφανίζεται σε ηλικιωμένους ασθενείς. Ο πόνος εμφανίζεται στο πρόσωπο, στην περιοχή κατανομής του τριδύμου νεύρου. Το τρίδυμο είναι ένα από τα 12 εγκεφαλικά νεύρα και ο ρόλος του είναι η μεταφορά αισθητικών ερεθισμάτων του προσώπου στον εγκέφαλο. Αποτελείται από 3 κλάδους, οι οποίοι παρέχουν αισθητικότητα (1) στην περιοχή του μετώπου, (2) στην περιοχή της άνω γνάθου και (3) στην περιοχή της κάτω γνάθου. Οι περισσότερες περιπτώσεις νευραλγίας αφορούν τους 2 κατώτερους κλάδους του τριδύμου, κατά συνέπεια πόνος συναντάται συχνότερα στην άνω και κάτω γνάθο, στο χείλος και το μάγουλο, συνήθως μόνο από τη μία πλευρά του προσώπου.
Ο πόνος της νευραλγίας τριδύμου είναι οξύς, εμφανίζεται και σταματά ξαφνικά, ενώ επαναλαμβάνεται μετά από φάσεις ελεύθερες πόνου. Η ένταση του πόνου είναι συνήθως πολύ μεγάλη και διαρκεί από δευτερόλεπτα μέχρι 1-2 λεπτά. Τέτοιες κρίσεις πόνου εμφανίζονται περισσότερες φορές εντός της ημέρας. Ο επιπολασμός της νευραλγίας τριδύμου είναι 4/100.000 ανθρώπους, οι γυναίκες λίγο συχνότερα από τους άνδρες. Η συνήθης ηλικία έναρξης είναι μετά τα 40 έτη.
Η παρακολούθηση των ασθενών με νευραλγία τριδύμου γίνεται από νευρολόγο και η θεραπεία αφορά αναλγησία, με τα όχι συνηθισμένα απλά αναλγητικά αλλά κατά κύριο λόγο με αντιεπιληπτικά (όπως carbamazepin, oxcarbamazepin ή pregabalin) ή οπιοειδή. Η ανταπόκριση στη φαρμακευτική θεραπεία είναι άλλοτε ικανοποιητική και άλλοτε όχι. Πέραν από τους ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στην αγωγή υπάρχουν και πολλές περιπτώσεις ασθενών οι οποίοι δεν μπορούν να ανεχτούν τη χρήση των φαρμάκων ή υπάρχει αντένδειξη για τη λήψη τους. Επομένως, υπάρχει επείγουσα ανάγκη περαιτέρω θεραπευτικών επιλογών.
Η θεραπεία με Botox® μπορεί να προσφέρει σε αυτούς τους ασθενείς μια εναλλακτική λύση. Τα μέχρι στιγμής επιστημονικά δεδομένα στη χρήση αλλαντικής τοξίνης στη νευραλγία τριδύμου, αν και προς το παρόν περιορισμένα, είναι τα εξής:
- Καταρχάς σε μελέτες χρήσης Botulinumtoxin σε ασθενείς με χρόνια ημικρανία, ορισμένοι από τους συμμετέχοντες που είχαν ημικρανία ΚΑΙ νευραλγία τριδύμου, ανέφεραν, ότι η νευραλγία βελτιώθηκε μετά τη χρήση της τοξίνης.
- Επίσης συστηματική ανασκόπηση, αξιολόγησε 4 μικρές τυχαιοποιημένες μελέτες και έδειξαν, ότι η Botulinumtoxin A μπορεί να είναι αποτελεσματική στη θεραπεία της νευραλγίας τριδύμου. Οι συγγραφείς τις ανασκόπησης, αναζήτησαν εργασίες και χρησιμοποιώντας προκαθορισμένα κριτήρια ποιότητας, βρήκαν τέσσερις τυχαιοποιημένες, ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο μελέτες με συνολικά 178 ασθενείς.
- Όσον αφορά το κύριο τελικό σημείο, δηλαδή τη βελτίωση του πόνου κατά τουλάχιστον 50%, η Botulinumtoxin A βρέθηκε να είναι σημαντικά ανώτερη από το εικονικό φάρμακο, p <0, 0001. Μετά την τοπική ένεση αλλαντικής τοξίνης οι ασθενείς που έλαβαν το πραγματικό φάρμακο είχαν κατά μέσο όρο 30 λιγότερες κρίσεις πόνου την ημέρα, πράγμα που σημαίνει σημαντική βελτίωση του πόνου, πρακτικά χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες.
Οι 4 αυτές μελέτες έγιναν στην Κίνα, στην Αίγυπτο και την Αργεντινή και αυτή τη στιγμή πραγματοποιείται άλλη μία στη Γερμανία. Τονίζεται ότι λόγω του μικρού αριθμού των μελετών έως τώρα απέχουμε πολύ από την επίσημη έγκριση της τοξίνης στη συγκεκριμένη πάθηση, κάτι που έχει γίνει σε πολλές άλλες παθήσεις. Επίσης τονίζεται, ότι δεν μπορεί να θεωρηθεί ως θεραπεία πρώτης γραμμής, αλλά εναλλακτική θεραπεία δεύτερης γραμμής και για να δικαιολογηθεί η χρήση της θα πρέπει να έχουν αποτύχει οι συμβατικές φαρμακευτικές θεραπείες.
Η αλλαντική τοξίνη εγχέεται σε συγκεκριμένα σημεία του προσώπου, υποδόρια στα σημεία πόνου. Λόγω της σύνθετης μυϊκής ανατομίας στο σημείο αλλά και της αυξημένης αγγείωσης η θεραπεία θα πρέπει να γίνεται αυστηρά με υπερηχογραφική καθοδήγηση, για να αποφευχθεί ενδοαγγειακή ή ενδομυϊκή έγχυση σε μασητήρες και μύες έκφρασης.