Επικονδυλίτιδα του αγκώνα
Η (έσω ή έξω) επικονδυλίτιδα του αγκώνα, κοινώς γνωστή ως tennis/golf elbow, είναι μια συχνή πάθηση, που επηρεάζει σημαντικό αριθμό αθλητών ή μη. Προκύπτει λόγω υπέρχρησης και καταπόνησης των τενόντων και τους μυών που περιβάλλουν την άρθρωση του αγκώνα. Ποιες είναι όμως οι αιτίες, τα συμπτώματα, πως γίνεται η διάγνωση και τί θεραπευτικές επιλογές υπάρχουν;
Ανατομία αγκώνα:
Για να γίνει κατανοητή η πρέπει, πρέπει να γίνει κατανοητή η ανατομία της άρθρωσης. Ο αγκώνας αποτελείται από τρία οστά: το βραχιόνιο, την κερκίδα και την ωλένη. Οι τένοντες, που συνδέουν τους μυς με τα οστά, παίζουν καθοριστικό ρόλο στην κίνηση των αρθρώσεων. Στην περίπτωση της επικονδυλίτιδας, οι τένοντες γύρω από τον έξω ή έσω επικόνδυλο του βραχιονίου φλεγμαίνουν και γίνονται επώδυνοι.
Αιτίες:
Η επικονδυλίτιδα συνήθως προκύπτει από επαναλαμβανόμενες κινήσεις και πίεση στους μυς και τους τένοντες του αντιβραχίου, που οδηγεί σε μικρορρήξεις στις τενόντιες εκφύσεις τους. Είναι συνηθέστερη σε επαγγελματίες χειρωνακτικών εργασιών και έπειτα σε αθλητές. Οι κοινές αιτίες περιλαμβάνουν:
- Επαγγελματική ή αθλητική υπερχρήση των μυών και των τενόντων του αντιβραχίου.
- Επαναλαμβανόμενη ανύψωση βαρέων αντικειμένων.
- Κακή εργονομία σε επαγγελματικές ή ψυχαγωγικές δραστηριότητες.
- Ξαφνική αύξηση της φυσικής δραστηριότητας χωρίς σωστή προηγούμενη προετοιμασία ή προθέρμανση.
Συμπτώματα:
Το κύριο σύμπτωμα είναι ο επίμονος πόνος που εντοπίζεται στην εξωτερική (tennis) ή στην εσωτερική (golf) επιφάνεια του αγκώνα. Οι ασθενείς μπορεί επίσης να βιώσουν:
- Πόνο που επιδεινώνεται με το κράτημα, την κάμψη ή έκταση του καρπού.
- Δυσκαμψία και μειωμένο εύρος κίνησης στον αγκώνα.
- Μείωση δύναμης στο προσβεβλημένο χέρι.
- Ευαισθησία στο σημείο έκφυσης των τενόντων
Διάγνωση:
Η διάγνωση της επικονδυλίτιδας του αγκώνα περιλαμβάνει ενδελεχές ιατρικό ιστορικό, ολοκληρωμένη φυσική εξέταση και επιτόπου υπερηχογραφική εξέταση του αγκώνα. Κατά τη διάρκεια της φυσικής εξέτασης, αξιολογείται το εύρος κίνησης, η ευαισθησία και τη δύναμη του προσβεβλημένου βραχίονα. Ο υπερηχογραφικός έλεγχος είναι απαραίτητος για να γίνει διαφορική διάγνωση από άλλα αίτια τα οποία μπορεί να προκαλέσουν πόνο στους επικονδύλους, όπως αρθροπάθεια, βλάβη σε πλαγίους συνδέσμους, θυλακίτιδες, ρήξη δικεφάλου/τρικεφάλου βραχιονίου τένοντα, κατάγματα, τραυματισμοί/πιέσεις νεύρων κ.α. Πλεονεκτήματα του υπερήχου είναι ότι είναι μη επεμβατική, φθηνή, άμεσα προσβάσιμη και με μεγάλη διαγνωστική ακρίβεια εξέταση όταν εκτελείται από καλά καταρτισμένο εξεταστή και επιτρέπει δυναμικές δοκιμασίες.
Θεραπευτικές επιλογές:
- Τροποποίηση/διακοπή της δραστηριότητας και φυσικοθεραπεία: Σπάνια χρειάζεται διακοπή της δραστηριότητας που ευθύνεται αλλά πολύ συχνά απαιτείται τροποποίησή της. Η ενδυνάμωση των μυών του αντιβραχίου, με κατάλληλο και εξατομικευμένο τρόπο, συνήθως βοηθάει στην ταχύτερη αποκατάσταση. Η βελτίωση της ευλυγισίας μπορεί να είναι βοηθήσει στην πρόληψη υποτροπών.
- Παγο- ή θερμοθεραπεία: Κάποιες φορές μπορεί να ανακουφίσουν από τα συμπτώματα.
- Διαχείριση πόνου: Τα κοινά παυσίπονα ή αντιφλεγμονώδη μπορούν να προσφέρουν μια προσωρινή ανακούφιση ως προς τον πόνο. Μικρή αντιφλεγμονώδης δράση μπορεί να υπάρξει μόνο στα αρχικά στάδια της πάθησης.
- Ενέσεις: Σε σοβαρές και εμμένουσες περιπτώσεις, οι εγχύσεις π.χ. με PRP, ιδανικά με υπερηχογραφική καθοδήγηση, απευθείας στην πληγείσα περιοχή μπορούν να συμβάλλουν σε καλύτερο θεραπευτικό αποτέλεσμα. Τα κορτικοστεροειδή θα πρέπει να αποφεύγονται*.
- Χειρουργική επέμβαση: Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις.
Η επικονδυλίτιδα του αγκώνα μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής και τη λειτουργικότητα του παθόντα. Η έγκαιρη παρέμβαση, η σωστή διάγνωση και η κατάλληλη θεραπευτική διαχείριση είναι μπορούν να βοηθήσουν στην επιτυχή ανάρρωση και στην επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες.
*Γιατί θα πρέπει να αποφεύγονται οι εγχύσεις με κορτικοστεροειδή;
Όλες οι μελέτες δείχνουν άμεση αλλά προσωρινή ανακούφιση, όμως τα μεσο-μακροπρόθεσμα αποτελέσματα είναι αρκετά χειρότερα από την φυσικοθεραπεία ή από τo να μη γίνει καμία θεραπεία:
*Smidt N, van der Windt DA, Assendelft WJ, Devillé WL, Korthals-de Bos IB, Bouter LM. Corticosteroid injections, physiotherapy, or a wait-and-see policy for lateral epicondylitis: a randomised controlled trial. Lancet. 2002 Feb 23;359(9307):657-62. doi: 10.1016/S0140-6736(02)07811-X. PMID: 11879861.