Cuff τραχειοστομίας και διαχείριση φουσκώματος

Σκοπός του μπαλονιού (cuff) της τραχειοστομίας

Το cuff της τραχειοστομίας είναι ένα μπαλονάκι που βρίσκεται στο μεσαία τμήμα της. Όπως και στους ενδοτραχειακούς σωλήνες, που χρησιμοποιούνται στη διασωλήνωση, το cuff λαμβάνει θέση μέσα στην τραχεία, ακριβώς κάτω από τις φωνητικές χορδές.  Το φούσκωμα και το ξεφούσκωμά του, γίνεται με αέρα, μέσω μιας σύριγγας ή ενός μανομέτρου. Η κύρια διαφορά που προκύπτει από το φούσκωμα του cuff είναι η αλλαγή της ροής του αέρα. Έτσι το φουσκωμένο cuff δεν επιτρέπει την εισπνοή-εκπνοή μέσω της μύτης και του στόματος αλλά αποκλειστικά μέσω του σωλήνα της τραχειοστομίας. Αυτή η αλλαγή είναι συνήθως χρήσιμη κατά τη διάρκεια μηχανικού αερισμού, όπου είναι απαραίτητο ένα κλειστό κύκλωμα πνευμόνων-αναπνευστήρα για να διασφαλίζεται ο επαρκής αερισμός των πνευμόνων. Το φουσκωμένο μπαλονάκι μπορεί επίσης να είναι σημαντικό σε περιπτώσεις σοβαρού βαθμού δυσφαγίας, κινδύνου παλινδρόμησης με αναρρόφηση γαστρικού περιεχομένου και εισρόφησης εκκρίσεων στο κατώτερο αναπνευστικό σύστημα.

Σε διασωληνωμένους ασθενείς, το cuff του ενδοτραχειακού σωλήνα είναι σχεδόν πάντα φουσκωμένο, είτε η διασωλήνωση γίνει λόγω χειρουργείου είτε λόγω ανάγκης αερισμού στην εντατική. Αντίθετα, σε τραχειοτομημένους ασθενείς το μπαλονάκι μπορεί να παραμείνει φουσκωμένο ή και ξεφούσκωτο αναλόγως των αναγκών του ασθενούς και του σταδίου της πρώιμης αποκατάστασης. Κύριες ενδείξεις του φουσκωμένου cuff είναι ο μηχανικός αερισμός και η σοβαρού βαθμού δυσφαγία. Όταν δεν συντρέχουν οι δύο ενδείξεις, το μπαλόνι μπορεί να ξεφουσκώσει ή να τοποθετηθεί τραχειοσωλήνας χωρίς cuff. Ο απογαλακτισμός από την τραχειοστομία, όταν συμβαίνει με δομημένο τρόπο γίνεται σταδιακά και μετά από έλεγχο ανοχής του ξεφούσκωτου μπαλονιού ή της τραχειοστομίας χωρίς μπαλόνι.

Οι επαγγελματίες υγείας που ασχολούνται με ασθενείς φέροντες τραχειοστομία είναι υπεύθυνοι και για την καλύτερη δυνατή φροντίδα αυτών. Η σωστή διαχείριση της τραχειοστομίας και ειδικότερα η διαχείριση του cuff (μπαλονιού), συμβάλλει σημαντικά στην ταχύτερη αποκατάσταση. Αλλαγές στη πίεση του μπαλονιού επιτρέπουν ή αποτρέπουν την από του στόματος σίτιση, την ομιλία και αλλάζουν τα δεδομένα ασφάλειας και αποτελεσματικότητας. Όσοι εμπλέκονται στην αποκατάσταση των ασθενών με τραχειοστομία θα πρέπει λοιπόν να έχουν την κατάλληλη εκπαίδευση και την απαραίτητη εμπειρία.

Πιθανές συνέπειες φουσκωμένου cuff.

Η παραμονή της τραχειοστομίας με φουσκωμένο μπαλόνι, εγκυμονεί κινδύνους όπως:

1) Αυξημένος κίνδυνος τραυματισμού ή στένωση της τραχείας, τραυματισμός του βλεννογόνου, δημιουργία κοκκιωμάτων κτλ.

2) Μειωμένη ικανότητα χρήσης του ανώτερου αεραγωγού με την πάροδο του χρόνου.

3) Περιορισμός της κινητικότητας του λάρυγγα, που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την κατάποση.

Εάν σε κάποιον ασθενή απαιτείται το φούσκωμα του cuff, τότε είναι σημαντικός ο τρόπος με τον οποίο αυτό φουσκώνεται και η πίεση αυτού. Οι παραπάνω επιπλοκές μπορεί να αποφευχθούν εάν διασφαλιστεί η σωστή διαχείριση του μπαλονιού. Το φούσκωμα του cuff με μανόμετρο μπορεί να διασφαλίσει ότι η πίεση μέσα στο μπαλόνι είναι η ενδεδειγμένη. Η ιδανική πίεση που συνήθως συστήνεται είναι τα 15 - 30 cmH2O. Η ώθηση του αέρα μέσα στο μπαλονάκι με σύριγγα χωρίς μανόμετρο θέτει τον ασθενή σε υψηλό κίνδυνο που μπορεί να προκαλέσει ακατάλληλο φούσκωμα οδηγώντας σε υποπλήρωση με διαφυγή αέρα ή υπερπλήρωση με πίεση της τραχείας.

Διαχείριση ξεφουσκώματος της μανσέτας

Όταν υπάρχει ένδειξη, το ξεφούσκωμα του μπαλονιού του σωλήνα τραχειοστομίας, έχει αποδειχθεί ότι έχει πολλαπλά οφέλη για τον ασθενή, όπως:

1) Μείωση του κινδύνου βλάβης του τραχειακού βλεννογόνου.

2) Επιστροφή του ασθενούς σε μια πιο φυσιολογική αναπνευστική λειτουργία.

3) Αποκατάσταση του λόγου και βελτίωση της επικοινωνίας.

5) Βελτίωση της κατάποσης και μείωση του κινδύνου εισρόφησης.

6) Μείωση του χρόνου της αποκατάστασης

Το ξεφούσκωμα του cuff είναι ένα σημαντικό βήμα στο πλάνο απογαλακτισμού από την τραχειοστομία. Σε ειδικές περιπτώσεις μπορεί το ξεφούσκωμα του μπαλονιού να γίνει ακόμα και στον ασθενή που βρίσκεται σε μηχανικό αερισμό.  Όσο νωρίτερα γίνει το ξεφούσκωμα, τόσο νωρίτερα ο ασθενής μπορεί να απογαλακτιστεί από τον αναπνευστήρα και την τραχειοστομία. Ακόμα και σε ασθενείς που πρόκειται να παραμείνουν επί μακρόν ή εφόρου ζωής με τραχειοστομία, το ξεμπλοκάρισμα είναι ένας στόχος που αν επιτευχθεί θα επιφέρει βελτίωση της ποιότητας ζωής.

Είναι αποδεδειγμένο ότι αν η φροντίδα του ασθενούς με τραχειοστομία γίνεται από έμπειρη ομάδα γιατρών και θεραπευτών σε τέτοια θέματα που ακολουθούν τις κατευθυντήριες οδηγίες της τεκμηριωμένης ιατρικής τότε βελτιώνεται σημαντικά η απαιτούμενη νοσηλευτική φροντίδα και μειώνονται οι πιθανές επιπλοκές της τραχειοστομίας. Η ομαδική προσέγγιση ειδικά μεταξύ φυσιάτρου, λογοθεραπευτή και νοσηλευτή, η συνεχής παρακολούθηση και επαναξιολόγηση των ασθενών και η εμπεριστατωμένη διαχείριση των ασθενών με τραχειοστομία βελτιώνουν τη συνολική πορεία αποκατάστασης.

Πηγές:

• de Mestral, C. (2011). Impact of a specialized multidisciplinary tracheostomy team on tracheostomy care in critically ill patients. Canadian Journal of Surgery.
• Speed, L., & Harding, K.E. (2013). Tracheostomy teams reduce total tracheostomy time and increase speaking valve use: A systematic review and meta-analysis. Journal of Critical Care.
• Sutt, A., et al. (2016). Speaking valves in tracheostomised ICU patients weaning off mechanical ventilation – Do they facilitate lung recruitment? Critical Care.